پروتز چیست و از چه موادی تشکیل شده است؟

پروتز جایگزین بخشی از بدن می شود که ممکن است طی اتفاقاتی مانند تصادف یا قطع عضو از بین رفته باشد. به طور مثال بسیاری از افرادی که به دلیل درمان سرطان، دیابت یا عفونت شدید عضوی از بدن خود را از دست داده اند، می توانند با مشورت و تشخیص پزشک عمل پروتز را انجام دهند.

همچنین از پروتز برای جراحی ترمیمی نیز استفاده می شود. به عنوان مثال، برداشتن پستان برای درمان سرطان.

طیف وسیعی از پروتزها شامل جایگذاری اعضای مصنوعی در محل اندام قطع شده از بدن با استفاده از عمل جراحی، مانند دریچه های قلب، استخوان ها یا مفاصل و کاشت حلزون است. اگر درگیر یکی از این موارد هستید، مقاله ما را تا انتها دنبال کنید.

جهت دریافت مشاوره رایگان و رزرو وقت از تاپ کلینیک از طریق شماره زیر با ما در ارتباط باشید.

09394216199

پروتز چیست؟

پروتز به معنای استفاده از وسایل مصنوعی یا مصنوعاتی است که برای جبران یا تقویت قسمت‌های بدن که از دست رفته یا ضعیف شده است، استفاده می‌شود. پروتزها ممکن است برای جبران عضو بدن، بهبود عملکرد آن و یا بهبود ظاهر فرد استفاده شوند. پروتزها در حوزه‌های مختلفی نظیر پروتز سینه، پروتز لب، پروتز قلب، پروتز هورمونی و… استفاده می‌شوند.

پروتز برای چه کسانی مناسب است؟

افراد می توانند به دلایل مختلف تمام یا قسمتی از بازو یا پای خود را از دست بدهند. موارد رایج و مهم را می توان بدین ترتیب نام برد:

  • مشکلات گردش خون ناشی از تصلب شرایین یا دیابت ممکن است باعث شوند که شما نیاز به قطع عضو داشته باشید.
  • صدمات وارده از جمله حوادث رانندگی و نبرد نظامی
  • سرطان
  • نقائص هنگام تولد

در این قسمت از مقاله در نظر داریم انواع پروتز را به شما معرفی کرده و در مورد هر کدام مختصر توضیحاتی بدهیم.

بصورت کلی 4 نوع اصلی پروتز وجود دارد که شاملtranstibial ،transradial ،transemoral و Transfemoral نام دارند. نوع پروتز بستگی به این دارد که کدام قسمت از اندام از بین رفته باشد.

پروتز transradial

پروتز ترانس رادیال اندام مصنوعی است که جایگزین بازو می شود. دو نوع اصلی پروتز وجود دارد.

  • اندام های کابل دار با اتصال توسط کابل در اطراف شانه مخالف بازوی آسیب دیده قرار می گیرند.
  • فرم دیگر پروتزهای موجود بازوهای مایوالکتریک هستند. این ها با حس کردن، از طریق الکترود، هنگام حرکت عضلات بالای بازو کار می کنند و باعث باز یا بسته شدن دست مصنوعی از بازو می شوند.

پروتز برای چه کسانی مناسب است؟

پروتز Transhumeral

پروتز ترانسومرال اندام مصنوعی است که جای بازوی بالای آرنج قرار می گیرد. قطع شدگان ترانس شومرال، به دلیل پیچیدگی های مشابه با حرکت آرنج، برخی از مشکلات مشابه قطع عضو ترانسفرمال را دارند. در این مدل حرکت صحیح با اندام مصنوعی کمی دشوار است.

پروتز Transtibial

پروتز transtibial اندامی مصنوعی است که جایگزین پای قطع شده در زیر زانو می شود. قطع عضوی از نوع transtibial معمولاً می تواند با سرعت بیشتری حرکات طبیعی خود را بدست آورد، زیرا در بیشتر موارد به دلیل حفظ زانو است که حرکت راحت تری را امکان پذیر می کند.

پروتز Transfemoral

پروتز ترانسفرمورال یک اندام مصنوعی است که جایگزین پای قطع شده در بالای زانو می شود. افراد قطع عضو از بدن می توانند مراحل بسیار دشواری برای بازیابی حرکت طبیعی داشته باشند. به طور کلی، قطع عضو باید تقریباً 80٪ انرژی بیشتری برای راه رفتن از فردی با دو پا کامل صرف کند.

این به دلیل پیچیدگی های حرکتی مرتبط با زانو است. در طراحی های جدیدتر و پیشرفته تر، استفاده از هیدرولیک، فیبر کربن، اتصالات مکانیکی، موتورها، ریزپردازنده های رایانه ای و ترکیبات ابتکاری این فناوری ها، کنترل بیشتری به کاربر می دهد.

قسمتی از اندام ها می توان بر روی آن ها پروتز انجام داد

  • پروتزهای بالا یا پایین آرنج.
  • پروتزهای بالا یا زیر زانو.
  • پروتزهای دست، پا، انگشتان پا و دست.
  • سینه مصنوعی که در سوتین جایگزین پستانی می شود که به دلیل سرطان برداشته شده است.
  • سمعک
  • کره چشم.
  • جایگزینی گوش
  • بینی
  • پروتز دندان

انواع پروتز اندام مصنوعی کدامند؟

انواع پروتز اندام مصنوعی عبارتند از:

  1. پروتزهای اندام فوقانی: شامل پروتزهای دست و بازو می‌شود که برای جبران عملکرد دست یا بازوی طبیعی استفاده می‌شود.
  2. پروتزهای اندام تحتانی: شامل پروتزهای پا و ساق می‌شود که برای جبران عملکرد پا یا ساق طبیعی استفاده می‌شود.
  3. پروتزهای اندام صورت: شامل پروتزهای صورت و سر مثل چشم، بینی، گوش، دندان و … است که برای جبران عملکرد قسمت‌های صورت استفاده می‌شود.
  4. پروتزهای قفسه سینه: شامل پروتز سینه است که برای جبران عملکرد قسمت سینه به خصوص در صورت بجا نبودن آن به دليل جراحات يا بيماري هايي نظير سرطان استفاده مي شود.
  5. پروتز های لوله ها و سیستم های داخلی: شامل پروتزهایی مانند کاتتر، استوما و دستگاه‌های قلبی و تنفسی است که برای جبران عملکرد لوله‌ها و سیستم‌های داخلی بدن استفاده می‌شود.
  6. پروتزهای اندام جنسی: شامل پروتزهای جنسی مثل پروتز آلت تناسلی مردانه یا زنانه است که برای جبران عملکرد جنسی افراد استفاده می‌شود.
  7. پروتز های اعصاب: شامل پروتز های اعصاب مثل پروتز های سینیرج، کوچک نورومودولاسیون و … است که برای بهبود عملکرد سیستم عصبی در بعضی از حالات بکار میرود.

قسمتی از اندام ها می توان بر روی آن ها پروتز انجام داد

پروتز ها از چه موادی ساخته می شوند؟

پروتز انواع مختلف و کاربردهای گوناگونی دارند که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم:

فلزات

از انواع فلزات برای پروتز اندام استفاده می شود. آلومینیوم، تیتانیوم، منیزیم، مس، فولاد و موارد دیگر. هر کدام به مقدار متنوع و برای کاربردهای مختلف، خالص یا آلیاژی استفاده می شوند. مس، آهن، آلومینیوم و نیکل در گذشته برای ساختارهایی که نیاز به مقاومت بالایی داشتند مورد استفاده قرار می گرفتند.

تیتانیوم به دلیل خواص مطلوب بسیاری که دارد برای کاربردهای پزشکی و مهندسی استفاده می شود. دارای نسبت مقاومت به وزن خوب، نسبت مقاومت به تراکم خوب، مقاومت در برابر خوردگی، چگالی کم و سبک بودن آن است.

تیتانیوم به اندازه بعضی از فولادها محکم است، اما چگالی کمتری دارد. سبک وزن، قوی، مقاوم در برابر خوردگی و سازگاری زیستی مطلوب ترین ویژگی آن برای کاربرد پروتز است.

پلیمر

از پلیمرها اغلب به عنوان سازه اصلی تحمل کننده اندام استفاده نمی شود؛ بلکه برای مفاصل و سایر اعضای کوچک بدن به کار می روند. وقتی صحبت از پروتزهای اندام می شود، پلیمرها بیشتر برای اجزای کوچک کاربرد دارند.

پروتز مورد استفاده در اندام باید ضد آب باشد؛ زیرا طراحی، تناسب و مواد کاملاً تخصصی است تا قابلیت انجام حرکات شنا و مرتبط با آب را داشته باشد.

مهم ترین پلیمر های PVC از دوام بسیار بالایی برخوردار هستند؛ اما دامنه رنگ محدودی دارند و همچنین در معرض گرما و نور ناپایدار است. سیلیکون در برابر لکه ها مقاومت می کند اما دوام کمتری دارد.

کامپوزیت های فلزی پلیمری یونومتریک (IPMC) به دلیل انعطاف پذیری مکانیکی، ولتاژ تحریک کم، تراکم کم و سهولت، انواع جذابی برای بکارگیری در پروتزها هستند.

الیاف کربن

استفاده از الیاف کربن در قرن بیستم زمانی اتفاق افتاد که پزشکان و مهندسان در جستجوی ماده سبک تری بودند. خواص الیاف کربن مانند سختی بالا، مقاومت کششی بالا، وزن کم، مقاومت شیمیایی بالا، تحمل در دمای بالا، انبساط حرارتی کم، مقاومت ویژه بالا و مدول خاص مشخص شد که می تواند حتی برای یک قطع عضوی با وزن سنگین نیز به اندازه کافی قوی باشد.

پروتزها چگونه ساخته می شوند؟

پروتزها چگونه ساخته می شوند؟

همان طور که اشاره شد، انواع مختلفی از مواد برای ایجاد پروتز از جمله رزین اکریلیک، فیبر کربن، ترموپلاستیک، سیلیکون، آلومینیوم و تیتانیوم استفاده می شود. برای ایجاد ظاهری شبیه به اندام واقعی، می توان از یک پوشش فومی استفاده کرد تا با اندام واقعی مطابقت داشته باشد.

یک پوشش منعطف مانند پوست روی فوم و مواد زده می شود تا ظاهر آن شبیه به عضو واقعی شود. پس از ایجاد، نصب و تحویل اندام، به طور کلی تنظیمات در طول زمان برای اطمینان از حفظ تناسب مناسب ضروری است. در پایان، هدف ایجاد اندامی است که به خوبی متناسب باشد و شیوه زندگی بیمار و سطح فعالیت هدفمند او را تسهیل کند.

سخن آخر

می توان گفت یک پزشک برای بهبود کیفیت زندگی بیماران تلاش می کند و یک مهندس برای ارتقاء یک سیستم و بهبود کیفیت زندگی برای جهان تلاش می کند. در نهایت برای طراحی و ایجاد اندام های مصنوعی، دانش و تلاش این دو فرد کمک شایانی در زندگی کاربر ایجاد می کنند. پروتزها نه تنها کاربردی تر و راحت تر هستند، بلکه از نظر زیبایی نیز لذت بخش اند.

یشرفت در طراحی تناسب و شکل ظاهری پروتز، می تواند به حرکت نرمال و مطمئن تر یک عضو مصنوعی کمک کند. با این فناوری های جدید و پیشرفته  و انتخاب بهتر مواد، فرد قطع عضو می تواند زندگی عادی خود را به دست آورد.

در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد پروتز ها  می توانید با مشاوران متخصص ما در مرکز مشاوره تاپ کلینیک تماس گرفته و راهنمایی های لازم را دریافت کنید و از خدمات مشاوره رایگان ما نیز بهرمند شوید.

09394216199

سوالات متداول

آیا پروتز کاربرد درمانی دارد؟

بله؛ پروتز ها با توجه به انواع متخلفی که دارند، کاربرد های زیبایی و درمانی زیادی هم دارند، که در این مقاله توضضیحات لازم در این زمینه را ارائه کردیم.

آیا افرادی که مبتلا به سرطان هستند نیز می توانند از پروتز استفاده کنند؟

بله، افرادی که مبتلا به سرطان هستند می‌توانند از پروتز ها استفاده کنند. پروتزها برای جبران اعضای بدنی که به دلیل جراحات یا درمان‌های سرطانی از بین رفته‌اند، استفاده می‌شوند. مانند: پروتز سینه برای زنانی که به علت سرطان سینه، سینه خود را از دست داده‌اند.

دسته‌بندی نشده



دکتر فرشاد مختاری نژادمشاهده نوشته ها

دکتر فرشاد مختاری نژاد

تخصص جراحی عمومی - دکترای حرفه‌ای پزشکی |محتوای فوق زیرنظر دکتر فرشاد مختاری نژاد متخصص جراحی عمومی و دکترای حرفه ای پزشکی با شماره نظام پزشکی: 109793 نگاشته شده است. درباره ما - فیس بوک - اینستاگرام.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *